InSight, Mars’ta birinci sefer sarsıntı kaydetti: İşte ses kaydı

NASA’nın geçtiğimiz kasım ayında Mars’a indirdiği InSight, Kızıl Gezegen’deki çalışmalarına sürat kesmeden devam ediyor. Gezegenin yeraltı yapısıyla ilgili araştırmalar yapmak emeliyle tasarlanan uzay aracı, uzun süren çalışmaların akabinde nihayet Mars’taki birinci sarsıntısını kaydetti. NASA sarsıntı anına ilişkin bir de ses kaydı yayınladı.

InSight uzay aracının sismometresi (SEIS) geçtiğimiz aralık ayından bu yana faal bir halde çalışıyordu. SEIS’in geliştiricisi olan Fransa uzay ajansı (CNES), birinci sarsıntı sarsıntılarının tespit edilmesinin beklenenden biraz daha uzun sürdüğünü söyledi.

Konuyla ilgili birtakım açıklamalar yapan SEIS ekibinin lideri Philippe Lognonné,”İlk Mars sarsıntımız için aylardır bekliyorduk. Nihayet artık elimizde Mars’ın sismik manada etkin bir gezegen olduğunu gösteren delillerimiz var ve bu hakikaten de çok heyecan verici bir durum. InSight’ın gönderdiği bilgileri daha âlâ inceleyip ayrıntılı sonuçları sizlerle paylaşmak için sabırsızlanıyoruz.” formunda konuştu.

InSight grubu kaydedilen zelzelenin 1 yada 2 büyüklüğünde olduğunu söyledi. Çok küçük boyutlarda olduğu için sarsıntının rüzgar yahut gibisi öteki bir etken nedeniyle oluşmuş olma ihtimali de konuşuluyor. Bu hususla ilgili açıklama yapan SEIS araştırmacıları, kaydedilen sarsıntının bir Mars sarsıntısına ilişkin olduğu konusunda büyük ölçüde emin olduklarını söyledi.

NASA, resmi internet sitesi üzerinden yayınladığı yazıda InSight’in kaydettiği sarsıntıları, Apollo misyonları sırasında Ay’da tespit edilen zelzelelere benzetti. Apollo astronotlarının Ay yüzeyine yerleştirdiği sismometreler 1969-1977 yılları ortasında binlerce zelzele kaydetmişti. NASA’nın yaptığı açıklamalarda,”InSight, Apollo vazifeleriyle başlayan bir bilimi üzerine koyarak ilerletiyor. Elimizdeki bu yeni sonuçlarla birlikte artık bilimde yeni bir çalışma alanı oluştu diyebiliriz: Mars sarsıntı bilimi.” sözleri kullanıldı.

Dünya’dan farklı olarak Mars ve Ay’da tektonik plaka eksikliği var. Bu nedenle Mars’taki zelzeleler yerkabuğundaki çatlaklar ve fay çizgileri üzere sebepler nedeniyle oluşuyor. Fakat Mars, günümüzde tektonik manada epeyce sakin bir yapıya sahip. NASA bu nedenle InSight vazifesinde külliyen özel olarak tasarlanmış ultrahassas bir sismometre kullandı. Uzay ajansının 1970’li yıllarda Viking misyonlarıyla Mars’a gönderdiği sismometreler zelzele tespit etme konusunda yetersiz kalmıştı.

NASA’nın 850 milyon dolarlık maliyetle hazırladığı InSight, Mayıs 2018’de uzaya fırlatılmıştı. Uzay aracı yaklaşık altı aylık seyahatin akabinde 26 Kasım’da Kızıl Gezegen’in yüzeyine başarılı bir formda iniş yaptı. NASA, InSight misyonuyla birlikte Kızıl Gezegen’in jeolojik evrimini en güzel biçimde anlamak istiyor.