Tüketim döneminde, baktığımız her yerde reklamla bombalanıyoruz. Pazarlamacılar bazen gizli pazarlama olarak bilinen şüpheli bir pazarlama taktiği kullanırlar. Bugün kullanılan bazı gizli pazarlama tekniklerine daha yakından bakalım.
Gizli ( Stealth ) Pazarlama Nedir?
İşletmelerin günlük reklamlarla bizi bombalama şekillerini hepimiz biliyoruz. Televizyon, radyo, internet, gazeteler, dergiler, reklam panoları… Sizi zor kazanılan paranızdan ayırmayı amaçlayan reklam olmadan on metre veya on dakika bile zor gidebilirsiniz. Açıkça reklam olarak gördüğümüz ve tanıdığımız tüm reklamlara ek olarak, gizli pazarlama olarak bilinen tartışmalı bir pazarlama tekniğine de tabi olduğumuzu öğrenmek sizi şaşırtır mı?
Gizli pazarlama, bir ürünü farkında olmadan insanlara tanıtan bir pazarlama tekniğidir. Birçok insan, gizli pazarlamayı aldatıcı ve etik dışı buluyor ve bunları kullanan şirketlere karşı geri tepme yaşanabilir. Tüketiciler onun reklam olduğunu bilmiyorsa devre dışı bırakma fırsatı bulamazlar.
Yine de, birçok uzman gizli pazarlamanın çok etkili bir pazarlama aracı olduğuna inanıyor ve bu şansı kullanmaya istekli birçok işletme bulunmaktadır. ABD Federal Ticaret Komisyonu, yanıltıcı ürün onayları ile ilgili yönergeler yayınladı, ancak bazı kuruluşlar etik olmayan ve yasa dışı durumları zorlamaya devam ediyor ve bu karanlık gri alana doğru gidiyor.
Gizli Pazarlama Örnekleri
Gizli pazarlama, bazıları tüketiciler için diğerlerinden daha kabul edilirken birçok şekil alır. Birkaç örneğe bakalım.
Ürün yerleştirme
Ürün yerleştirme, filmlerde veya televizyonda belirli bir ürünü gösterme veya gönderme, çok yaygın bir gizli pazarlama biçimidir. Bazı örnekleri inceleyelim.
- Bir bilgisayar üreticisi dizüstü bilgisayarlarının bir filmde kullanılmasını ister ve dizüstü bilgisayarın kapağına reklamını koyabilir.
- Bir fast food zinciri, bir film şirketine, oyuncuların belirgin bir şekilde gösterilen zincir logosuyla yemeklerinden zevk aldıklarını görmeleri için ödeme yapar.
- Giyim üreticileri aktörlerin veya televizyon sunucularının markalarını bir televizyon şovunda giymelerini sağlamak için ödeme yaparlar.
- Bir güneş gözlüğü üreticisi, bir film şirketine, başrol oyuncularının filmde gözlüklerini takmaları için ödeme yapar.
Ürün yerleştirmenin, tüketiciler tarafından diğer gizli pazarlama biçimlerine göre olumsuz algılanması daha az olasıdır. Düşüncelerin nelerdir? Filmlerde ürün yerleşimini fark ettiniz mi? Sizce etik dışı veya adil bir oyun mu?
Gizli Ajanlar
Bazı şirketler, gizli ajanlar olarak adlandırılan başka bir gizli pazarlama türü kullanmaktadır. Bu pazarlama, sadece günlük yaşamlarına devam ediyor gibi görünen, ancak aslında bir işletmeyi veya ürünü tanıtan ücretli çalışanlar olan ajanları kullanır. Yine bazı örneklere bakalım.
- Gizli ajanlar, halka açıkken belirli bir marka kıyafet giymek için ödenen spor figürleri olabilir.
- Şirket için çalıştıklarını göstermeden ürünler hakkında insanlarla sohbet etmek için çevrimiçi topluluklara ve özel ilgi alanı mesaj panolarına katılan işçilere ücretli şekilde veya çevrimiçi olarak sahte yorumlar yayınlayabilirler.
- Şirketin ürününü ellerine almak için yabancılarla sohbet etmek için sıradan insanlar olarak poz veren ünlüler olmasa da onlara aktörler ödenebilir. Gerçek örnekler, yabancılardan yeni bir kameralı telefona tanıtmak için fotoğraflarını çekmelerini isteyen turistler olarak poz veren aktörler olabilir.
- Ayrıca, günlük yaşamlarında bir ürünü kullanan ortalama kişiler gibi görünen, ancak aslında ücretli aracılar olan kişiler tarafından yayınlanan YouTube videoları.
Gizli ajanların kullanımı, insanlar akran olarak poz veren ücretli işçiler tarafından aldatılmış olduklarını öğrendiklerinde büyük olasılıkla öfkeli bir tepki çekecektir. Bu durumda nasıl tepki verirdiniz?
The Joneses (Örnek Aile) filmi bu durum için çekilmiştir. Filmi ısrarla izlemenizi tavsiye ederim.
Subliminal mesajlar
Bilinçaltı mesajlarının kullanımı, gizli pazarlamanın bir başka biçimidir. Bunlar, düzenli algı sınırlarımızın altından geçen mesajlardır. Birçok kişi, sinema salonlarına gittiğinde patlamış mısır satmak için birçok mesajı görür. Ki Cinemaximum zorunlu olarak fişe patlamış mısır eklemişti ama bu subliminal değil agresifti. Aslında, her şeyin gizli mesajlarla olduğu öğrenildi, ancak hikaye bu güne kadar devam etmektedir.
Bilinçaltı mesajlarının bu yüksek profilli özel örneği bir aldatmaca olduğu ortaya çıkmasına rağmen, reklamcılıkta yer alan bilinçaltı görüntülerin başka örnekleri de vardır. Reklamverenlerin, tüketiciler tarafından hemen fark edilmeyen gizli kelimeler ve resimler eklemek için resimleri değiştirdikleri bilinmektedir. Örnekler arasında cinsel imgeler ya da eriyen buz küpleri ya da birinin giysilerinin kıvrımlarında yazılmış ‘s – e – x’ harfleri olan reklamlar, tehlike ve heyecan düşüncelerini uyandırmak için gizli kafatasları olan görüntüler ve marul yapraklarında gizlenmiş dolar faturaları sayılabilir. Bilinçaltı mesajlarının reklamlardaki etkinliği oldukça tartışmalı olsa da uygulama devam ediyor.
İnternet
Web sayfaları ve İnternet de gizli pazarlama için yaygın olarak kullanılmaktadır. Bir örnek, satın alabileceğiniz ürünlere bağlantı veren bilgilendirici veya “nasıl yapılır” siteleridir. Başka bir örnek, tartışılmakta olan ilaçları satan ilaç şirketleri tarafından gerçekte desteklenen belirli tıbbi durumlar için tedavileri tartışan tıbbi yardım ve bilgi web siteleri gibi gizli çıkarlar için ön çıkmaktadırlar.
Makale Özeti
Gizli pazarlama, tüketicilerin reklamlara maruz kaldıklarının farkında olmadıkları ve onları seçme fırsatını inkar ettikleri tartışmalı bir pazarlama tekniğidir. Gizli pazarlama, ürün yerleştirme, gizli ajanlar, yanıltıcı web sayfaları ve bilinçaltı mesajlar gibi birçok şekilde olabilir. Birçok kişi, gizli pazarlamanın, özellikle gizli ajanların kullanımını içerdiğinde aldatıcı ve etik dışı olduğunu düşünmektedir. Gizli pazarlama uzmanlar tarafından etkili bir pazarlama aracı olarak kabul edildiğinden, riski üstlenmeyi ve bu tekniği kullanmayı seçen kuruluşlar vardır. Artık bu şüpheli pazarlama tekniğini bildiğinize göre, günlük yaşamınızda kaç örneğini tespit edebileceğinizi görün!
