SOSYAL GİRİŞİMCİLİĞİ VE SOSYAL GİRİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN ANALİZİ
Çağdaş dünyada, özelikle bilgi, iletişim ve ulaşım teknolojilerinde olmak üzere hızlı bir değişim süreci yaşamaktadır. Bu süreç etkisini ekonomik, siyasal, sosyal, özetle hayatın her alanında fark edilmektedir. Üstelik, dünya çapında ilişkilerin yoğunlaşması ile mesafeler ve sınırlar toplumsal hayatın pek çok alanında sınırlayıcı olmaktan çıkmaktadır.
Sosyal girişimcilik, sosyal pazarlama ve bu kişiler tarafından kurulan örgütler olan sosyal girişimler akademik alanyazında göreli olarak yeni kavramlardır. Ekonominin ve toplumun dinamizmine etki eden sosyal girişimcilik kısaca, toplumsal sorunlara çözüm bulmak amacıyla, sosyal etki için yenilikçilik içeren faaliyetler olarak ifade edilebilir.
Bu tezde, toplumsal duyarlılığın artması ile birlikte önemi gün geçtikçe artan sosyal pazarlama ve sosyal girişimcilik kavramları ve gelişimleri açıklanmaya çalışılmıştır. Uygulama kısmında da sosyal girişimciliği ve sosyal girişimi etkileyen faktörleri incelenmiş ve sonuçları irdelenmiştir.
Yöntem
Araştırma nicel yöntemle gerçekleştirilmiş, veri toplamak için standartlaştırılmış anket formu kullanılmıştır. Ölçekler, iş tatmini ve örgütsel bağlılık literatüründen uyarlanmıştır. Elde edilen veriler, istatistiksel analiz teknikleri (korelasyon, regresyon analizi) ile değerlendirilmiştir.
Türkiye’de hali hazırda sosyal girişimcilik faaliyeti sürdüren kişiler hedeflenmiş; saha çalışmasında 130 kişiye ulaşılmış, eksik veriler nedeniyle 104 anket analizde kullanılmıştır. Çoğunlukla örgütsel düzeyde faaliyet gösteren, profesyonel sosyal girişimciler örneklemde yer almıştır.
Çalışmada literatürde yerleşik ölçeklerden yararlanılmış; ölçümlerin Türkçeleştirilmesi, geri çeviri, pilot uygulama ve AFA/Doğrulayıcı Faktör Analizi (DFA) adımları ile ölçek geçerlik/güvenirliği test edilmiştir. Faktör analizleri ve KMO/uygunluk değerleri raporlanmıştır.
Temel Bulgular
Katılımcıların çoğunluğu (%62,5) “topluma katkı sağlama” motivasyonuyla hareket ediyor — yani sosyal amaçlar ön planda. Bu bulgu, sosyal girişimcilerin ekonomik değil sosyal motivasyonlarla daha çok ilişkilendiğini gösteriyor.
Kullanılan ölçeklerin açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri sonucu anlamlı yapılar elde edilmiş; farklı alt boyutlar (ör. sürdürülebilirlik, sosyal ağlar, vs.) belirlenmiş ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır.
Kişilik özellikleri ile sosyal girişimcilik boyutları arasında istatistiksel ilişkiler saptanmış; ayrıca değişkenler arası fark durumları (ör. eğitim, örgüt tipi) incelenmiş ve bazı hipotezler regresyonlarla test edilmiştir (hipotez tablosu ve sonuçları raporda yer alıyor).
Katkılar
Türkiye’den pratik bir örneklem (sosyal girişimciler) üzerinden yapılan ampirik çalışma; literatürdeki boşluklara (özellikle Türkiye bağlamında) katkı sağlıyor.
Mevcut ölçeklerin Türkçe uyarlamaları ve doğrulama çalışmaları, ilerideki alan çalışmalarına referans olarak kullanılabilir.
Tez, sosyal girişimciliğin teşviki, eğitim ve örgütsel desteklerle ilgili somut öneriler sunuyor; uygulayıcılar ve politika yapıcılar için çıkarımları var.
- Sosyal Girişimcilik
- Sosyal Pazarlama
- Kişilik Özellikleri (Beş Faktör)
- Sosyal Ağlar / Sosyal Sermaye