Finansal Tutum ve Yaşam Tatmininin Demografik Faktörlerle İlişkisi: Örnek Olay İncelemesi
Çalışma, çalışanların finansal tutum (Finansal Tutum Ölçeği — FTÖ) ile yaşam tatmini (Diener’in Yaşam Tatmini Ölçeği — YTÖ) skorlarının demografik değişkenler (yaş, cinsiyet, eğitim) ile ilişkisini ortaya koymayı amaçlandı. Ampirik bölüm bir imalat KOBİ’sinin tüm (geçerli) anketleri üzerinden bir örnek olay yaklaşımıyla yürütülmüştür.
Yöntem
Örneklem: Bursa’da ihracata yönelik üretim yapan bir KOBİ’den toplam 125 çalışana uygulanan anketten 108 geçerliyanıt analiz edilmiştir.
Ölçüm araçları: Onur & Nazik(2014) FTÖ (24 madde) ve Diener vd. (1985) YTÖ (5 madde) kullanılmıltır.
Analiz: SPSS 22 ile frekans, açıklayıcı faktör analizi (KMO, Bartlett), Cronbach’s Alpha (güvenirlik), t-testi, ANOVA ve Tukey post-hoc kullanılmıştır. KMO FTÖ için 0.703, YTÖ için 0.788; Cronbach’s Alpha sırasıyla 0.870 ve 0.907 bulunmuş. Toplam açıklanan varyans FTÖ için ≈%51.4, YTÖ için ≈%73.1.
Temel bulgular
Ortalamalar: Finansal tutum ort. 4.07 (SS=0.63); yaşam tatmini ort. 3.12 (SS=0.99) (muhtemelen 1–5 ölçeğinde).
Cinsiyete göre: Kadınların finansal tutum ortalaması erkeklerden yüksek (kadın 4.25 vs erkek 3.45; p≈.000). Ancak yaşam tatmini erkeklerde daha yüksek (erkek 3.45 vs kadın 2.86; p≈.002).
Yaşa göre: Yaş grupları arasında yaşam tatmini bakımından anlamlı fark var (ANOVA p≈.002); 18–29 grubunun yaşam tatmini daha düşük/ farklı bulunmuş (Tukey ile ayrıntı verilmiş). Finansal tutumda yaşa göre anlamlı fark bulunmamış (p>0.05).
- Eğitim düzeyi: Finansal tutum ile eğitim düzeyi arasında anlamlı farklılık var (p<0.05); ilköğretim/lise mezunları FT’de daha yüksek ortalamaya sahip. Yaşam tatmini ile eğitim arasında anlamlı fark rapor edilmemiş (p>0.05).
Güçlü yönler
Geçerli ve güvenilir ölçeklerin (FTÖ, SWLS) kullanılması ve Cronbach α değerlerinin yüksek çıkması (0.87 / 0.91) ölçümlerin güvenilir olduğunu gösteriyor.
Faktör analizleri, KMO ve Bartlett testleri ile ölçek yapıları incelenmiş; YTÖ için özellikle yüksek açıklanan varyans (%73) bulunmuştur.
Tüm firmanın çalışanlarına ulaşma çabası (tüm çalışanlara anket uygulaması) örneklem içi temsil gücünü artırır (tek kurum bağlamında).
- Finansal Tutum
- Yaşam Tatmini
- Demografik Faktörler
- Finansal Okuryazarlık